ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه بندی ژنوتیپ های مختلف جو بهاره تحت شرایط تنش خشکی با استفاده از صفات مرفوفیزیولوژیک و نشانگرهای issr

برای ارزیابی تحمل به خشکی و بررسی میزان تنوع ژنوتیپ­های جو از لحاظ صفات مورفوفیزیولوژیک و نشانگرهای مولکولی، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (یک سوم آبیاری، دوسوم آبیاری و آبیاری کامل) و فاکتور فرعی شامل 18 ژنوتیپ جو بود. تجزیه واریانس صفات تنوع قابل ملاحظه­ای بین ژنوتیپ­ها نشان داد. اثر متقابل ژنوتیپ در تنش نیز در صفات تعداد دانه در سنبله، پروتئین، پرولین، کارتنوئید، کلروفیلa،  bو عملکرد در واحد سطح معنی­دار بود. در تجزیه نشانگرهایissr  با استفاده از 9 آغازگر، 61 نوار مشاهده شد که 50 نوار چند شکل بودند. میانگین محتوای اطلاعات چند شکل (pic) و شاخص نشانگر (mi) برای کلیه آغازگرها به ترتیب 46/0 و 6/2 به دست آمد. پرایمر شماره 2 در این تحقیق با دارا بودن بالاترین مقدار شاخص pic به میزان 57/0 بهترین پرایمر برای ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ جو مورد استفاده در این تحقیق بود. در سطح شاهد بیشترین تعداد ارتباط معنی داری که بین نشانگر و صفت مورفولوژیکی وجود داشت مربوط به نشانگر p5l5 و بیشترین تعداد ارتباط معنی­داری که بین نشانگر و صفت فیزیولوژیکی وجود داشت مربوط به نشانگر  p16l2بود. در سطح تنش دوسوم نشانگرهای p5l5 و p9l5 بیشترین تعداد ارتباط معنی­دار با صفات مورفولوژیکی و نشانگرهای p5l5 و p13l4  بیشترین تعداد ارتباط معنی­دار با صفات فیزیولوژیکی داشتند. طبق تجزیه خوشه­ای، در خوشه اول سه ژنوتیپ­ لیسیوی، سهند و  f-a1-2قرار داشتند. ژنوتیپ­های f-grb-84-11، f-grb-85-5، allidum48 //nordic….gloria-bar/copal//..، دشت و صحرا در خوشه دوم و ژنوتیپ­های   chamico/tocte//congona (a)  chamico/tocte//congona (d)و congona/ borr در گروه سوم و بقیه ژنوتیپ­ها در خوشه چهارم قرار گرفتند. در مجموع شاخص­ها و با توجه به صفات مورد مطالعه چنین به­نظر می­رسد که از بین ژنوتیپ­های مورد بررسی ژنوتیپ های stipa/petunia//kolla/bbsc(a) و chamico/tocete//congona(a) برای مناطق آبی و رقم سهند برای مناطق دیم مناسب هستند.